Układ żylny to ta część krążenia, w której krew jest transportowana z peryferii z powrotem do serca. Rozróżniamy układy żył powierzchownych i głębokich.
Układ żył powierzchownych pod skórą w nogach obejmuje długą i krótką żyłę odpiszczelową. Transportuje on krew z powierzchni (skóry i tkanek podskórnych) do żył głębokich.
Układ żył głębokich obejmuje żyły biodrowe, udowe, podkolanowe i głębokie żyły udowe. Żyły głębokie biegną zwykle równolegle do odpowiadających im tętnic.
Te dwa układy żylne są oddzielone od siebie przez po więzi tkanki łącznej i mięśnie, a połączone są przez trzeci układ żylny – perforatory (żyły przeszywające).
Ściana żył składa się z trzech warstw:
Ściany żył są cieńsze niż ściany tętnic. Są one bardziej elastyczne, ponieważ zawierają mniej włókien elastycznych i mięśniowych.
Żyły mają w świetle w dłuższych odstępach zastawki w kształcie półksiężyców, które dzielą długie naczynia na segmenty. Te zastawki otwierają się, gdy krew jest przepychana ku górze w kierunku środka ciała, opierając się grawitacji, i zamykają się w chwili, gdy krew zatrzymuje się i mogła by zacząć płynąć z powrotem.
Odtleniona krew płynie z powrotem do serca przez nasz układ krążenia. Serce odgrywa tu ważną rolę: nie tylko pompuje krew pod wysokim ciśnieniem przez tętnice w ciele, ale również zasysa krew z powrotem z ciała do prawego przedsionka. Nazywamy to żylnym przepływem zwrotnym.
Serce jako pompa nie jest jednak wystarczająco silne, aby zagwarantować ciągły przepływ zwrotny z części ciała oddalonych od serca. Aby ułatwić żyłom w nodze pokonanie grawitacji i transport krwi do serca, żyły w tułowiu i w nogach są wyposażone w zastawki. Zastawki żylne to specjalne płatki, które wyrastają z wewnętrznych ścianek naczyń i leżą płasko na ściance naczynia, czyli są otwarte, aby krew przepływała swobodnie w kierunku serca. Przepływ zwrotny jest zatrzymywany, gdy ciśnienie w żyłach maleje. Zamknięte zastawki żylne blokują wtedy drogę i zatrzymują przepływ krwi w niewłaściwym kierunku. Zastawki żylne działają jak zawory zwrotne, które pozwalają krwi przepływać tylko w jednym kierunku.