Względne ryzyko powstania zakrzepicy żył głębokich w nodze i/lub w miednicy, jest w okresie ciąży od 5 do 6 razy wyższe. Dane na temat częstości występowania zakrzepicy nie są dokładne, ponieważ obiektywne badania diagnostyczne, takie jak flebografia lub badanie fibrynogenu są zazwyczaj wykonywane w ciąży tylko, jeśli to konieczne. Ponadto, objawy kliniczne zakrzepicy nie są całkowicie wiarygodne i często trudno jest rozróżnić powierzchowne zakrzepowe zapalenie żył od zakrzepicy żył głębokich.
Zakrzepica w ciąży najczęściej pojawia się w drugim trymestrze. Dolegliwość ta o wiele częściej występuje w lewej nodze. Przyczyną tego jest prawdopodobnie prawa tętnica biodrowa uciskająca lewą żyłę biodrową, gdy ją przecina.
O wystąpieniu zakrzepicy w ciąży decydują również trzy czynniki patogenetyczne w triadzie Virchowa:
Zakrzepica w ciąży może być wynikiem zmian w prawidłowym przepływie krwi w kończynach dolnych spowodowanych przez blokowanie żylnego przepływu zwrotnego przez rosnącą macicę.
Ryzyko zakrzepicy wzrasta wraz ze zmianami w układzie krzepnięcia, ponieważ często obserwuje się wyraźny wzrost syntezy czynników krzepnięcia osocza i płytek krwi.
W szczególności w późniejszym okresie ciąży może wystąpić gwałtowny wzrost poziomu fibrynogenu do dwukrotnie większego niż normalny (400 do 650 mg/dl). Ponadto zmniejszają się również czynniki w układzie fibrynolizy.
Przy braku profilaktyki przeciwzakrzepowej zakrzepica żył głębokich w nodze i w miednicy występuje u około trzech do ośmiu procent pacjentek po cesarskim cięciu, czyli od czterech do ośmiu razy częściej niż po porodzie pochwowym. Śmiertelność spowodowana zatorowością wynosi od dwóch do trzech procent, a zatem jest 10 razy wyższa niż przy porodzie naturalnym.
Przyczyną może być uraz chirurgiczny naczyń i tkanek o zwiększonej obecności materiału tromboplastycznego w krążeniu. Szczególnie zagrożone są pacjentki, u których występują infekcje przymacicznych części naczyń.
Zakrzepowe zapalenie żył to zapalenie powierzchowne, które występuje szczególnie często wzdłuż długich lub krótkich żył odpiszczelowych. W żyłach głębokich skrzepy są z reguły niewielkie, a oderwanie jest rzadkie z powodu przebiegu żył i anatomii zastawek. Leczenie obejmuje miejscowe środki fizyczne, a mianowicie pończochy uciskowe, okłady z alkoholu i mobilizację pacjentów. Terapia kompresyjna pobudza skuteczność pompy mięśniowej w nogach, a tym samym żylny przepływ zwrotny, co zapobiega postępowi zakrzepicy.
Udowodnione epidemiologicznie zagrożenia związane z pojawieniem się zakrzepicy w okresie ciąży i połogu są następujące:
Kobiety w ciąży ze szczególnym ryzykiem powikłań zakrzepowo-zatorowych powinny jak najszybciej zgłosić się do lekarza.
W zależności od tego, jak duże jest zagrożenie, oprócz profilaktyki fizycznej (odzież uciskowa) i fizjoterapeutycznej, konieczna może być profilaktyka zakrzepicy z pomocą leków.
Zazwyczaj stosuje się niskocząsteczkową heparynę (np. Fragmin P lub Fraxiparin), ponieważ jest bezpieczna i łatwa do podawania. Leki te podawane są raz dziennie przy pomocy ampułkostrzykawki.
Szereg wrodzonych i nabytych chorób prowadzi do większej częstotliwości występowania powikłań zakrzepowo-zatorowych w normalnym życiu, a zatem w ciąży tym bardziej.
Oprócz leczenia choroby, która spowodowała tę dolegliwość, w okresie ciąży konieczne jest szczególnie ostrożne fizyczne i farmakologiczne zapobieganie zakrzepicy.